MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE İTİLAF DEVLETLERİ’NİN PONTUSÇU FAALİYETLERE YAKLAŞIMI

RAHMİ DOĞANAY

 ÖZET

Bilindiği gibi Pontus Meselesi, Şark Meselesi içinde gelişen ve Yunanistan’ın Megali İdea’sının bir parçası olarak uygulanmaya çalışılan bir projeye dayanır. Osmanlı Devleti zayıfladıkça, diğer projeler gibi Pontus Projesi de gelişmiş, Mondros Mütarekesi’nden sonra dışarıdan İtilaf Devletleri ve Yunanistan, içeriden ayrılıkçı Pontus’çu cemiyetler ve Fener Rum Patrikhanesi, Karadeniz sahillerini içine alan bağımsız bir Pontus Devleti kurma girişimlerini sürdürmüşlerdir. Ancak Türk Milli Kurtuluş Hareketi bu büyük oyunu bozmuş, bağımsız Türk devletinin temelini oluşturan Lozan Antlaşması gereğince yapılan nüfus mübadelesiyle sorunu kökünden halletmiştir. Bu makalede, Milli Mücadele dönemi ele alınarak, İtilaf Devletlerinin Pontusçu faaliyetlerle ilişkisi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yunanistan, Pontus, İtilaf Devletleri, Fener Rum Patrikhanesi

ABSTRACT

It is generally known that the Pontus problem is a question which was developed in the Eastern question and was tried to be carried out by Greece with its Megali Idea. Parallel to the Ottoman Empire’s weakness the Pontus project developed. After the Mondros Armistice, the Allied Powers and Greece from outside and Pontus organizations and Fener Patriarchate in the Ottoman Empire continued their attempts to establish an independent Pontus government. The Lozan Agreement and population exchange solved the problem.

Keywords: Yunanistan (Greece), Pontus, İtilaf Devletleri (the Entente Powers), Fener-Rum Patrikhanesi (Phanar-Rum Patriarch)