BAFRA’DA OSMANLI DÖNEMİNE AİT MODERN EĞİTİM KURUMLARINA İKİ ÖRNEK: ZÜKUR (ERKEK) VE İNAS (KIZ) RÜŞDİYELERİ – TWO EXAMPLES OF MODERN HIGH SCHOOLS IN OTTOMAN BAFRA: THE HIGH SCHOOLS FOR BOYS AND GIRLS

MESUT AYAR

ÖZ

Bilindiği üzere Bafra, nüfus sayısı ve bazı ekonomik veriler dikkate alındığında, bugün Karadeniz Bölgesinin olduğu gibi, Osmanlı Devleti döneminde de Canik Sancağı ve Trabzon Vilayetinin başta gelen kazalarından biriydi. Bafra, Osmanlı Devleti’ndeki genel modernleşme hareketinin önemli bir parçası olan eğitimdeki modernleşme sürecini XIX. yüzyılın sonlarından itibaren, bilhassa iki rüşdiye mektebi ile yaşamıştır. Bu okulların açılabilmesi ve faaliyetine devam edebilmesinde Bafra insanının istek, özveri ve katkısı büyük öneme sahiptir. Bu makale ile 1872’de erkekler ve 1900 yılında da kızlar için açılan ve başından itibaren Karadeniz’deki en büyük rüşdiyelerden olan bu iki okulun tarihçeleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu, özellikle okulların öğretmen kadrolarındaki ve öğrenci sayılarındaki değişim doğrultusunda yapılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Bafra, Samsun, Canik Sancağı, Trabzon Vilayeti, Zükur (Erkek) Rüşdiyesi, İnas (Kız) Rüşdiyesi, Osmanlı Eğitim Sistemi.

 ABSTRACT

Bafra was one of the important towns in the Sancak of Canik in regard to its population and economical data at the end of the 19^th century.  Starting from the late 19^th century, Bafra experienced the educational moder-nization movement in its two important high schools. This was the part of general modernization process in the Ottoman Empire. In this article special attention is paid to the historical developments of the two high schools which were opened in 1872 for boys and in 1900 for girls.

Keywords: Bafra, Samsun, the Sancak of Canik, the Province of Trabzon, High Schools for Boys, High Schools for Girls, The Ottoman Education System.