ANCIENT TRADE ROUTES PASSING THROUGH SUMELA MONASTERY AND ALTINDERE VALLEY – SUMELA MANASTIRI VE ALTINDERE VADİSİ’NDEN GEÇEN ESKİ TİCARET YOLLARI

İSMAİL KÖSE

ÖZ

Ticaret yolları ile dini tesislerin yakın ilişkisi olduğu Tarih boyunca bilinen bir gerçektir. Manastırları bunun dışında tutmak mümkün olmadığı gibi Maçka Vadisi’nde kurulu üç Manastır’ın bölgeden geçen ticaret yolları ile yakın bağlantı içinde olmaması imkan-sızdır. Üç Manastır içinde Sumela Manastırı’nın zaman içinde öne çıktığı görülür. Özellikle ‘yazlık ticaret yolu’ Sumela Manastırı’nın yakınlarından geçmekteydi. Manastır yakınlarındaki gözetleme kuleleri ve deve hanları bu tezi güçlendirmektedir.

Ticaret yolları ve Sumela Manastırı’nın konumuyla ilgili diğer önemli bir husus da ticaret rotaları üzerinde bulunan köylerdeki yerleşim ve demografik yapıya ilişkindir. Özellikle, seyyahların anıları ve Osmanlı Dönemi kayıtları incelendiğinde bölgede uzun süre çok canlı bir ekonominin ve yaşamın bulunduğunu tespit etmek mümkündür. Son yıllarda yapılan saha araştırmaları da bölgeden geçmekte olan ticaret yollarının varlığını ve önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Sözcükler: Kulat, Sumela, Ticaret Yolları, Samaruksa, Tahrir Defterleri, Deve Kervanları.

ABSTRACT

It is obvious that there is a close relationship between trade routes and temples throughout history. This study deals with the connection between trade and three monasteries located in Maçka valley where historical trade routes pass through.  Considering that, Sumela Monastery has been among the three most important monasteries in time. Especially, summer trade route passed by Sumela Monastery is of note here and the presence of watch- towers and camel inns near the Monastery indicates this.

Moreover, the demographic structure of Sumela Monastery and the settlement of villages located on the trade routes also deserve further investigation. Particularly, the memoirs and records of the travelers in the Ottoman Period indicate a lively economy in the region for a long time. Recent field research also reveals the existence and importance of trade routes passing through/by the region.

Keywords: Kulat, Sumela, Trade Routes, Samaruksa, Cadastral Record Books, Camel Caravans.