1929 OF-SÜRMENE FELAKETİ VE BÖLGEYE ETKİLERİ – 1929 SÜRMENE-OF DISASTER AND REGIONAL IMPACT

MUZAFFER BAŞKAYA

ÖZ

Doğu Karadeniz Bölgesi arazi yapısı nedeniyle heyelanların sıkça yaşandığı bir bölgedir. Söz konusu coğrafyada Cumhuriyet döneminde yaşanan ilk heyelan ise 1929’da Of-Sürmene ve Rize’de meydana gelmiştir. Büyük bir felaketi andıran bu heyelandan uzun süre kimsenin haberi olmamış, ilk yardım konusunda oldukça geç kalınmıştır. Tufanın kapsamı anlaşıldıktan sonra hemen gerekli tedbirler alınmış, ardından felaketzedeler daha emniyetli noktalara sevk edilmeye başlanmıştır. İlk olarak bölge halkını heyelandan koruma adı altında başlayan faaliyetlere, bu havalinin sık ve engebeli oluşu, tarım arazilerinin azlığı, üretimin yetersizliği ve güvenlik gibi nedenler de eklenince, devlet teşvikiyle yapılan bu sevk ve iskânlar zamanla süreklilik kazanmıştır. İlk planda Maçka, Bayburt gibi yakın yerlere gönderilen bölge halkı zamanla Doğu Anadolu ve Orta Karadeniz gibi daha uzak mıntıkalara yönlendirilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Heyelan, ilk yardım, göç, sevk ve iskân, Of, Çaykara, Sürmene.

ABSTRACT

The eastern Black Sea is a region where erosions often occur due to the structure of the soil. The first erosion occurred in Of-Sürmene in the year 1929 during the early Republican period. Nobody became aware of the disaster in time, which signposts the reason why it was too late for the first aid. Soon after the extent of the erosion was determined, the victims were transported to the other safe places. First started with the aim of protecting the local people from the erosion, these activities continued due to the reasons that the region was dense and bumpy, the fields of agriculture were small-scale, crop production was little and there were security problems. Transported first to Maçka and Bayburt, local people moved to the Eastern Anatolia and the Middle Black Sea in due course.

Keywords: Erosion, first aid, migration, transportation and settlement.