RİZE’NİN YAKIN TARİHİNE BİR BAKIŞ (1923-1950) – A CLOSE LOOK AT THE HISTORY OF RIZE (1923-1950)

Nisan 6, 2017

Kategori : Karadeniz İncelemeleri Dergisi: 20

MESUT ÇAPA

ÖZ

Milli Mücadelenin kazanılmasında Rizeliler büyük yararlıklar göstermişlerdir. Gazi Mustafa Kemal Paşa 1923’te Rize hemşehriliğini kabul etmiştir. Mustafa Kemal ayrıca, 17-18 Eylül 1924’te Rize’yi ziyaret etmiştir. Rize livası (sancak) 1924’te Rize Vilayetine dönüştürülmüştür. 1933-1936 yılları arasında Artvin ve Rize Vilayetleri birleştirilerek Çoruh Vilayeti olarak adlandırılmıştır. Cumhuriyet döneminde, halkın refah ve huzurunun sağlanması ve sosyal devlet anlayışının uygulanmasına önem verilmiştir. Mütegallibelerin (zorbaların) varlığına son verilmeye çalışılmıştır. Devlet bürokrasisinin düzenli işlemesini sağlamak ve ekonomik refahı artırmak için çareler aranmıştır. Rize’de çay ziraatı 1940’lardan itibaren önem kazanmaya başlamıştır. Makalede, Cumhuriyet’in ilk döneminde (1923-1950) Rize tarihinden kısa kesitler sunulmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Gazi Mustafa Kemal, Rize Vilayeti, Çoruh Vilayeti, Rize Halkevi, Cemiyetler, Çay, Rize-Erzurum yolu, Rize Köyleri.

ABSTRACT

The people of Rize showed great usefulness in the winning of the War of Independence. Ghazi Mustafa Kemal Pasha accepted the citizenship of Rize in 1923. Mustafa Kemal also visited Rize in the 17^th -18^th of September, 1924. The flag of Rize was transformed into the province of Rize in 1924. The provinces of Artvin and Rize were combined and were called as Coruh Province between the years 1933-1936. During the Republic period, securing the welfare and peace of the people and the application of social state principles were taken as a priority. A great deal of effort was spent in order to put an end to the tyrants or bully people. Solutions were sought in order to run state bureaucracy properly and to increase the economic welfare. The agriculture of tea in Rize began to gain prominence from 1940s onwards. In the study, small sections of the history of Rize in the first period of the Republic (1923-1950) are presented.

Keywords: Ghazi Mustafa Kemal, The province of Rize, The province of Çoruh, Rize Community Center, Associations, Tea, Rize-Erzurum way, the villages of Rize.