TRABZON’UN İLK ANIT FOTOĞRAFLARININ DEĞERİ – THE IMPORTANTANCE OF THE PHOTOGRAPHS OF THE FIRST MONUMENTS IN TRABZON

 HAŞİM KARPUZ

ÖZ

Trabzon Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan önemli tarihi şehirlerden birisidir. Şehirde Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Bir liman şehri olması dolayısıyla da yeniliklere her zaman açık olmuştur. Trabzon’da ilk fotoğrafhaneler 19. yüzyılın sonlarında kurulmuştur. Bunların en önemlilerinden biri Kakuli Kardeşler (Cacouli Freres) Fotoğrafhanesi olup çektiği Trabzon anıtları fotoğrafları Yıldız Sarayı’nda bir albüm halinde korunmuştur. Bu ilk görüntüler şehrin genel görünüşlerini, surlarını, limanı ve önemli anıtları kapsamaktadır. Bunlar, bizzat tarihi belge olarak önem taşımasına rağmen anıtların özgün hallerini ortaya koyması bakımından da bir çeşit sanat belgeleridir. Eski kent dokularını, yapıları restore ederken tarihi belge olarak fotoğraftan yaygın bir şekilde yararlanılmaktadır.  Bu makalede, yaşanan değişim, yapıların sanat değeri ve fotoğrafların tarihi değerleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Trabzon,  Fotoğraf, Trabzon Fotoğraf Tarihi, Bizans, Osmanlı.

ABSTRACT

Trabzon is one of the most important historical cities, situated in the eastern Black Sea region, Turkey. There are numerous historical monuments from the Byzantine and Ottoman periods of the city. Since the city is also a port destination, it has always been open to innovation and changes. The first photograph houses in Trabzon were established in the late 19th century. One of the most important of these photograph jouses belonged to Kakuli Brothers (Cacouli Freres: Kakuli Kardeşler Fotoğrafhanesi). They photographed Trabzon’s monuments of the time and these photos took place in a photo album in Yıldız Palace. This is the first public appearance of images of the city, walls, port and important monuments. These documents are not only valuable regarding the history of art they also bear significance to demonstrate the uniqueness and originality of the monuments. These photos are widely taken as reference in the process of restoration of the monuments. This article will examine the change in the urban fabric throughout history, the artistic value of the monuments and historical value the photographs.

Keywords: Trabzon, photography, Trabzon History of Photography, Byzantine, Ottoman, Urban Fabric.