Bir cevap bırakın
LOZAN ANTLAŞMASI’NDAN SONRA (1923-1928) İMROZ (GÖKÇEADA) VE BOZCAADA’DA TÜRK EGEMENLİĞİNİN YENİDEN KURULMASI: ADALAR HAKKINDA BİR RAPOR / RESTORING THE TURKISH SOVEREIGNITY IN IMBROS AND TENEDOS AFTER THE TREATY OF LAUSANNE (1923-1928): A REPORT ON THE ISLANDS
ÖZ
İmroz (Gökçeada) ve Bozcaada, Balkan Savaşı’nda 1912 yılı sonlarında Yunanlılar tarafından işgal edildi. Adalar üzerindeki Yunan egemenliği 1923 yılına kadar sürdü. Birinci Dünya Savaşı’nda İmroz, İngilizler tarafından askerî bir üs olarak kullanıldı.
Lozan Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakılan İmroz ve Bozcaada, 1923 Ekim ayından itibaren yeniden Türk egemenliğine girdi. İmroz Rumları, Türkiye’ye katılmaların-dan dolayı çeşitli vesilelerle memnun olduklarını ifade ettiler. Başlangıçta adalara mülkiye müfettişleri ve heyetler gönderildi; geçici idare teşkilatı kuruldu. Daha sonra her iki ada kaza haline getirilerek Çanakkale Vilayetine bağlandı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri adalarda düzen ve emniyetin sağlanmasına ayrı bir önem verdiler. 1928 Yılında Mülkiye Müfettişi Ali Galip ile Vilayetler Mahalli İşler Genel Müdürü Nazif Beyler İçişleri Bakanlığı tarafından adalarda incelemeler yapmakla görevlendirildi. Nazif Bey, her iki ada hakkında detaylı bir rapor hazırlayarak İçişleri Bakanlığına sundu.
Makalede, Lozan Antlaşması’nın ilk uygulama yıllarında (1923-1928) İmroz ve Bozcaada’daki gelişmeler arşiv belgeleri ve muhtelif kaynakların ışığında ortaya konulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Lozan Antlaşması, İmroz (Gökçeada), Bozcaada, Nazif Bey, Rumlar.
ABSTRACT
During the Balkan Wars, Imbros and Tenedos were invaded by the Greeks at the end of 1912. The sovereignty of Greeks in the islands continued until 1923. In World War I, Imbros was used as a military base by the British.
Being held by Turkey with the Treaty of Lausanne, Imbros and Tenedos again entered into the domination of Turks in October, 1923. On various occasions, The Greeks in Imbros have expressed their satisfaction for being annexed to Turkey. Initially, civil service inspectors and delegations were sent to the island; and the administrative organization was established temporarily. Later, both of the islands were turned into administrative districts and connected to Çanakkale Province.
The governments of the Republic of Turkey have paid special attention to ensuring order and security in the islands. In 1928, Ali Galip, Inspector of Property, and Mr. Nazif, General Director of Provincial Affairs of the Provinces, were assigned to carry out inspections in the island by the Ministry of the Interior. Mr. Nazif prepared a detailed report on both islands and presented it to the Ministry of the Interior. In this article, the developments in Imbros and Tenedos during the first years of the Treaty of Lausanne (1923-1928) are explored in the light of archival documents and various sources.
Keywords: Lausanne Treaty, Imbros, Tenedos, Mr. Nazif, Greeks.
http://www.kainder.com/wp-content/uploads/2017/06/22-91-108-mesut-çapa.pdf