TÜRK BASININDA SOVYET RUSYA VE UKRAYNA’NIN KIRIM MİLLİ HÜKÜMETİNİ YOK ETME GİRİŞİMLERİ – THE ATTEMPTS OF SOVIET RUSSIA AND UKRAINE TO DESTRUCT THE CRIMEAN NATIONAL GOVERNMENT AS REFLECTED IN THE TURKISH PRESS

ÖZ

Sovyet İhtilali’nin ardından ortaya çıkan karmaşa döneminde Kırım Tatarları uzun yıllar varlıklarını sürdürdükleri Kırım’da teşkilatlanma yoluna girerek 26 Aralık 1917’de Kırım Tatar Hükümeti’ni kurdular. Numan Çelebi Cihan liderliğindeki hükümet iş başında kaldığı kısa süre içerisinde eğitim, ekonomi ve daha pek çok alanda çalışmalar yapmaya niyetlense de Bolşevik kuvvetlerince kanlı şekilde dağıtıldı. Numan Çelebi Cihan kurşuna dizilerek idam edildi. 1918 Mayıs ayında Kırım Tatar Meclisi tarafından Kırım Milli Hükümeti kurma çabaları Bolşevik Rusya ve Ukrayna tarafından tepkiyle karşılandı. Osmanlı Hükümeti, Kırım’daki bu gelişmeleri yakından takip etti. Almanya’nın Brest-Litowsk Antlaşması sonrası bölgedeki etkisini değerlendirmeye çalıştı. 1918’de Kırım’da meydana gelen gelişmeler dönemin basınında sıkça yer buldu. Basın, Kırım’ın bağımsızlığı ve Tatarların mücadelesine ilişkin haber ve makalelerle Türk kamu-oyunu bilgilendirdi.

Anahtar Sözcükler: Kırım, Tatar, Meclis, Sovyet Rusya, Ukrayna, Almanya, Osmanlı Devleti

THE ATTEMPTS OF SOVIET RUSSIA AND UKRAINE TO DESTRUCT THE CRIMEAN NATIONAL GOVERNMENT AS REFLECTED IN THE TURKISH PRESS

ABSTRACT

In the period of chaos that followed the October Revolution, Crimean Tatars organised themselves in Crimea, where they had been continuing their existence for long years, and established the Crimean Tatar Government on 26 December 1917. Although the government, led by Noman Çelebi Cihan, intended to work on education, economy and many other fields in its short term of office, it was bloodily dissolved by Bolshevik forces. Çelebi Cihan was executed by firing squad. In May 1918, the Crimean Tatar National Assembly’s efforts for establishing a Crimean National Government were reacted by Bolshevik Russia and Ukraine. The Ottoman Government followed closely these developments in Crimea. It tried to assess Germany’s influence in the region after the Treaty of Brest-Litovsk. The developments in Crimea were frequently appeared in the newspapers. The press informed Turkish people through news reports and articles on Crimea’s independence and the struggle of Tatars.

Keywords: Crimea, Tatar, Assembly, Soviet Russia, Ukraine, Germany, Ottoman Empire