İSTANBUL/UZUNÇARŞI YANGINI (1911) İÇİN TRABZON VİLAYETİNDEN TOPLANAN YARDIMLAR

ÖZ

Yangınlar her dönem İstanbul’un adeta korkulu rüyası olmuştur. Şehirde meydana gelen bu yangınlar sonucunda maddi manevi pek çok kayıp yaşanmıştır. Dikkatsizlik, kundaklama başlıca yangın nedenlerini oluştururken şehrin mimari yapılanması, söndürme tekniklerinin yetersizliği ve rüzgâr gibi faktörler yangının genişlemesine sebebiyet vermiştir. 20.yüzyılın ilk çeyreğinde meydana gelen önemli yangınlardan birisi 1911 yılında Uzunçarşı’da çıkmış ve kısa zamanda geniş bir alana yayılarak tahribatı büyük olmuştur.

İstanbul’da meydana gelen bu felaket, hemen Trabzon’da da yankı bulmuştur. Vali Bey başkanlığında şehrin ileri gelenlerinin yer aldığı bir komisyon oluşturularak yardım toplanmıştır. Vilayete bağlı sancak ve kazalarda da aynı şekilde yardım faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Yerel bir gazete olan “Trabzon’da Meşveret” yangın ile ilgili haberleri okuyucularla paylaşarak bu konuda halkı bilgilendirmeye çalışmıştır. Aynı zamanda Vilayet dâhilinde komisyonlar aracılığı ile toplanan yardımların listeleri de gazetede yayınlanmıştır.

Bu çalışmada, “Trabzon’da Meşveret” gazetesine göre 1911 tarihli Uzunçarşı yangınının yerele nasıl yansıdığı ortaya konulacak ve Trabzon Vilayetinden yangın-zedeler için toplanan yardımlar değerlendirilecektir.

Anahtar Sözcükler: Uzunçarşı yangını, Trabzon Vilayeti, Yardım komisyonları, Trabzon’da Meşveret Gazetesi

HUMANITARIAN AID COLLECTED IN TRABZON PROVINCE FOR THE ISTANBULITES AFTER UZUNÇARŞI FIRE(1911)

ABSTRACT

Fires were nightmares of Istanbul for a long time, and material losses and moral destruction occurred as a result of fires. While carelessness and torching are primary causes of fire, factors such as architectural structure in the city, insufficient techniques of extinguishing and wind triggered the fire to inflate. One of the important fires in the first quarter of the 20th century occurred in Uzun Çarşı in 1911 and spread to a large area in a short time, causing great destruction. The disaster in Istanbul shortly echoed in Trabzon. A commission was formed by the city governor, consisting of the notables of the city, to collect aid for those suffering from the Uzun Çarşı fire. Aid activities were also carried out in the provincial sanjak and districts. “Meşveret in Trabzon”, a local newspaper, tried to inform the public about this issue by sharing news about the fire with its readers. The lists of aid collected by the commissions in the provinces and districts of Trabzon Province were also published in the newspaper, which aimed to encourage the public to further support. This study deals with how Trabzon people and the local press responded to Uzun Çarşı fire (1911) and examines the aid campaign in Trabzon for the fire-damaged at Uzun Çarşı.

Keywords: Uzunçarşı fire, Trabzon Province, Aid commissions, Meşveret Newspaper in Trabzon