XIX. YÜZYILDA GÜMÜŞHANE SANCAĞINDA YAŞANAN GAYRİMÜSLİM GÖÇLERİ – NONMUSLIM MIGRATIONS OCCURED IN GUMUSHANE SANJAK IN 19TH CENTURY

KEMAL SAYLAN

 ÖZ

Nüfus hareketleri, toplumların dönüşümünde daima etkin rol oynayan önemli olaylardır.  Nüfus hareketlerini iki grupta toplamak mümkündür. Birincisi; serbest irade ile gerçekleşen göçler, ikincisi siyasi otorite baskısıyla gerçekleşen göçlerdir.

Osmanlı idari yapılanmasında Trabzon Vilayeti’ne bağlı bir sancak olan Gümüşhane’de de 19. yüzyıl boyunca göçler yaşanmıştır. Bu dönemde meydana gelen ekonomik, siyasi ve doğal afetler gibi gelişmeler sancak nüfusunda bazı hareketliliklerin yaşanmasını beraberinde getirmiştir.

Bu çalışma, Gümüşhane Sancağı’ndan sancak dahiline, çevre vilayetlere, ülke dahilindeki farklı bölgelere ve yurt dışına 19. yüzyılda yapılan gayrimüslim göçlerini kapsamaktadır.

Anahtar Sözcükler: Gümüşhane, Göç, Gayrimüslim, Sancak.

ABSTRACT

Population movements are important events that always play effective rule in societies’ evolution. It’s possible to classify migrations in two groups. The first is the migration which occurs with free will. The second is the migration which occurs by the pressure of the political authority.

During 19th century migrations occurred in Gumushane which was a sanjak of the Trabizond wilayet under Ottoman rule. Some development took place at that time like economics, political and natural disasters, brought together the movements in sanjaks’ population.

This study, covers the nonmuslim migrations from Gumushane Sanjak to within sanjak regions, different regions within the country and to abroad.

Keywords: Gumushane, Migration, Nonmuslim, Sanjak.