TRABZON ÖRNEĞİNDE ANADOLU NÜFUSUNUN DEMOGRAFİK BİLEŞİMİ VE TÜRKİYE’DE ULUS – İNŞASI – DEMOGRAPHIC COMPOSITION OF ANATOLIAN POPULATION IN TRABZON IN THE TRANSITIONAL PERIOD AND NATION-MAKING IN TURKEY

MUSA YAVUZ ALPTEKİN

ÖZ

Osmanlı Coğrafyasından Anadolu’ya gerçekleşen kitlesel göçleri araştıranlara göre, kabaca 1829 yılından Kurtuluş Savaşı sonrasına kadar devam eden süreçte Anadolu’ya 5-7 milyon civarı Osmanlı nüfusu naklolmuştur. 1927 yılında yapılan ilk nüfus sayımında ülkenin nüfusu kabaca 14 milyon çıkmıştır. Söz konusu 5-7 milyon muhacirin doğal nüfus artışı hesaba katılmasa bile, 14 milyonluk nüfusun en az yarısını, Osmanlı Devletinin çeperdeki vatandaşlarının oluşturduğu saptanabilir. Dolayısıyla yeni Türk Devletinin nüfusu, eski Türk (Osmanlı) Devletinin Müslüman nüfusunun sıkıştırılmış, yoğunlaştırılmış ve harmanlanmış bir bileşimi olarak ortaya çıkar. Bugün “Türk Milleti” dediğimiz olgu bu bileşimin eseridir. Bu çalışmada sırasıyla: 1-Anadolu ve Trabzon nüfusunun göç etme sıklığı, 2-Son bir asırdaki göç yolları ve 3-Etnik köken, din ve bölge-dışı evliliklerin demografik dökümü, 4-Bütün bu demografik verilerin Türkiye’de Ulus-İnşa sürecine yansımaları incelenecektir.

Anahtar Sözcükler: Osmanlı Nüfusu, Anadolu Türk Nüfusunun Bileşimi, Anadolu Coğrafyasında Türk Milleti’nin Oluşumu, Göçler ve Etnik Oluşumlar, Türkiye’de Ulus-İnşası.

ABSTRACT

According to researchers who explore mass migrations from Ottoman geography to Anatolia, around 5 to 7 million Ottoman population was transferred to Anatolia within the period roughly from 1829 continuing to post Turkish War of Independence era. In the first census conducted in 1927, population of the country was roughly 14 million. Even if these 5 to 7 million immigrants’ natural increase of population is excluded, it can be detected that at least half of this 14 million population were composed of Ottoman Empire’s subjects at its periphery. Accordingly, the population of new Turkish State was a compacted, condensed composition of old Turkish (Ottoman) State’s Muslim population. Today, the phenomenon which is named as “Turkish Nation” is the work of this composition. In this study, 1- Immigration frequency of Anatolian and Trabzon population, 2- Migratory routes in the last century and 3- Demographic data on ethnicity, religion and exterritorial marriages 4- All these demographic data’s reflection to the process of nation-building in Turkey will be respectively investigated.

Keywords: Turkish Population in Anatolia in the Ottoman Era, Formation of Turkish Nation in Anatolia, Immigrations and Ethnic Formations, Nation-Making in Turkey